Rozpoznawanie depresji u pacjentów z chorobą Parkinsona za pomocą różnorodnych narzędzi diagnostycznych

• Main Authors: Krzysztof Pękala, Monika Ponichtera-Kasprzykowska, Tomasz Sobów
• Format: Article
• Language: English
• Published: Medical Communications Sp. z o.o. 2015-12-01
• Series: Aktualności Neurologiczne
• Subjects: depresja; choroba Parkinsona; kryterium diagnostyczne; skala kliniczna; kwestionariusz samoopisowy
• Online Access: http://neurologia.com.pl/index.php/wydawnictwa/2015-vol-15-no-4/rozpoznawanie-depresji-u-pacjentow-z-choroba-parkinsona-za-pomoca-roznorodnych-narzedzi-diagnostycznych?aid=850

Choroba Parkinsona to zaburzenie neurodegeneratywne, którego głównymi objawami są te z zakresu motoryki i tzw. pozamotoryczne. Obie grupy symptomów w znaczący sposób wpływają na poczucie jakości życia chorego. Zaburzenia pozamotoryczne często bywają pomijane, niewłaściwie diagnozowane i źle leczone, co prowadzi do komplikacji w leczeniu, gorszego funkcjonowania pacjentów i ich opiekunów. Jednym ze współwystępujących zaburzeń jest depresja. Dużo jej objawów pojawia się również w chorobie Parkinsona, co stawia przed klinicystą czy badaczem i używanymi przez nich narzędziami dodatkowe wymagania. Istnieje wiele skal klinicznych i kwestionariuszy samoopisowych z powodzeniem wykorzystywanych w przesiewie, rozpoznaniu czy sprawdzaniu postępów terapii depresji. Należą do nich: Center for Epidemiologic Studies Depression Scale (CES-D), Geriatric Depression Scale (GDS), Beck Depression Inventory (BDI), Inventory of Depressive Symptoms – Self-Rated (IDS-SR), Patient Health Questionnaire (PHQ), Unified Parkinson’s Disease Rating Scale (UPDRS-Part I), Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS), Zung Self-Rating Depression Scale (SDS), Cornell Scale for the Assessment of Depression in Dementia (CSDD), Inventory of Depressive Symptoms – Clinician (IDS-C), Hamilton Depression Rating Scale (HAM-D), Montgomery–Åsberg Depression Rating Scale (MADRS). Z rozpoznawaniem depresji towarzyszącej chorobie Parkinsona najlepiej radzą sobie skale kliniczne, szczególnie skala Hamiltona oraz Montgomery–Åsberg. Ich przydatność i skuteczność jest duża zarówno w badaniach przesiewowych czy badaniu nasilenia objawów, jak i w stawianiu diagnozy. Podobne cechy ma kwestionariusz Becka. Nieco mniej badań w tym zakresie przeprowadzono na Inventory of Depressive Symptoms – Clinician, choć jest to narzędzie obiecujące. Wersja kwestionariuszowa tego narzędzia, Inventory of Depressive Symptoms – Self-Rated, nie spełnia oczekiwań w rozpoznawaniu depresji na odpowiednim poziomie w grupie osób z chorobą Parkinsona. Podobne wnioski należy wyciągnąć odnośnie do Unified Parkinson’s Disease Rating Scale – Part I oraz Center for Epidemiologic Studies Depression Rating Scale. Do celów przesiewowych dobrze nadają się zaś Geriatric Depression Scale, Hospital Anxiety and Depression Scale, Patient Health Questionnaire i Zung Self-Rating Depression Scale. Cornell Scale for the Assessment of Depression in Dementia może być obiecującym narzędziem do celów przesiewowych po przejściu większej liczby testów.