گسترۀ کاربرد افعال در مرزبان‌نامه (تنوع معانی، افعال دو جزئی، فعلیارهای عربی تبار)
نثر فارسی در سده ششم و اوایل سده هفتم هم عنان با شعر، قلمرو ادب فارسی را در می نوردد و به کمال پختگی و اوج خود می رسد. مرزبان‌نامه که در این دوره با خامه ی توانگر سعدالدین وراوینی به روش ترجمه و تهذیب نوشته شد و پیوسته مورد استقبال همه ادب دوستان قرار گرفت، از جهات گوناگون شایان بررسی است. چون فعل...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | Arabic |
| Published: |
Language Art
2020-02-01
|
| Series: | Hunar-i zabān |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://www.languageart.ir/index.php/LA/article/view/170 |
| id |
doaj-11d0f343b508438481b65c9c232e4b1d |
|---|---|
| record_format |
Article |
| spelling |
doaj-11d0f343b508438481b65c9c232e4b1d2020-11-25T02:04:11ZaraLanguage ArtHunar-i zabān2476-65262538-27132020-02-0151395410.22046/LA.2020.02170گسترۀ کاربرد افعال در مرزبان‌نامه (تنوع معانی، افعال دو جزئی، فعلیارهای عربی تبار)مهدی صادقی امین0دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه شیرازنثر فارسی در سده ششم و اوایل سده هفتم هم عنان با شعر، قلمرو ادب فارسی را در می نوردد و به کمال پختگی و اوج خود می رسد. مرزبان‌نامه که در این دوره با خامه ی توانگر سعدالدین وراوینی به روش ترجمه و تهذیب نوشته شد و پیوسته مورد استقبال همه ادب دوستان قرار گرفت، از جهات گوناگون شایان بررسی است. چون فعل مرکز ثقل جمله و مهمترین رکن سخن و تنها عنصر تعیین‌کننده ارکان جمله است، در بررسی‌های زبان شناسی، اهمیت ویژه ای دارد؛ در این جستار، برخی از کارکردهای مهم و پربسامد افعال در این اثر؛ از جمله تنوع معانی افعال، و برخی از کاربردهای خاص افعال، طرح شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که دامنــه ی کاربرد افعال در مرزبان نامه، بسیار گسترده است و نویسنده از فرصت های زیادی بهره برده تا رنگ یکنواختی و تکرار افعال را از متن خود بزداید. برای این منظور از واژه های زیادی به عنوان «همکرد» استفاده کرده تا فعل های متنوع و گوناگونی بیافریند. پرکاربردترین همکرد در زبان فارسی همکرد «کردن» است که با فعلیارهای متعددی همراه می شود و فعل مرکب می سازند. حدود ۲۲ درصد از فعلیارهای عربی در این متن، با هم کرد های فارسی همراه شده اند و فعل مرکب ساخته اند.https://www.languageart.ir/index.php/LA/article/view/170مرزبان‌نامه، گستره معانی افعال، افعال کم کاربرد، تنوع معانی افعال |
| collection |
DOAJ |
| language |
Arabic |
| format |
Article |
| sources |
DOAJ |
| author |
مهدی صادقی امین |
| spellingShingle |
مهدی صادقی امین گسترۀ کاربرد افعال در مرزبان‌نامه (تنوع معانی، افعال دو جزئی، فعلیارهای عربی تبار) Hunar-i zabān مرزبان‌نامه، گستره معانی افعال، افعال کم کاربرد، تنوع معانی افعال |
| author_facet |
مهدی صادقی امین |
| author_sort |
مهدی صادقی امین |
| title |
گسترۀ کاربرد افعال در مرزبان‌نامه (تنوع معانی، افعال دو جزئی، فعلیارهای عربی تبار) |
| title_short |
گسترۀ کاربرد افعال در مرزبان‌نامه (تنوع معانی، افعال دو جزئی، فعلیارهای عربی تبار) |
| title_full |
گسترۀ کاربرد افعال در مرزبان‌نامه (تنوع معانی، افعال دو جزئی، فعلیارهای عربی تبار) |
| title_fullStr |
گسترۀ کاربرد افعال در مرزبان‌نامه (تنوع معانی، افعال دو جزئی، فعلیارهای عربی تبار) |
| title_full_unstemmed |
گسترۀ کاربرد افعال در مرزبان‌نامه (تنوع معانی، افعال دو جزئی، فعلیارهای عربی تبار) |
| title_sort |
گسترۀ کاربرد افعال در مرزبان‌نامه (تنوع معانی، افعال دو جزئی، فعلیارهای عربی تبار) |
| publisher |
Language Art |
| series |
Hunar-i zabān |
| issn |
2476-6526 2538-2713 |
| publishDate |
2020-02-01 |
| description |
نثر فارسی در سده ششم و اوایل سده هفتم هم عنان با شعر، قلمرو ادب فارسی را در می نوردد و به کمال پختگی و اوج خود می رسد. مرزبان‌نامه که در این دوره با خامه ی توانگر سعدالدین وراوینی به روش ترجمه و تهذیب نوشته شد و پیوسته مورد استقبال همه ادب دوستان قرار گرفت، از جهات گوناگون شایان بررسی است. چون فعل مرکز ثقل جمله و مهمترین رکن سخن و تنها عنصر تعیین‌کننده ارکان جمله است، در بررسی‌های زبان شناسی، اهمیت ویژه ای دارد؛ در این جستار، برخی از کارکردهای مهم و پربسامد افعال در این اثر؛ از جمله تنوع معانی افعال، و برخی از کاربردهای خاص افعال، طرح شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که دامنــه ی کاربرد افعال در مرزبان نامه، بسیار گسترده است و نویسنده از فرصت های زیادی بهره برده تا رنگ یکنواختی و تکرار افعال را از متن خود بزداید. برای این منظور از واژه های زیادی به عنوان «همکرد» استفاده کرده تا فعل های متنوع و گوناگونی بیافریند. پرکاربردترین همکرد در زبان فارسی همکرد «کردن» است که با فعلیارهای متعددی همراه می شود و فعل مرکب می سازند. حدود ۲۲ درصد از فعلیارهای عربی در این متن، با هم کرد های فارسی همراه شده اند و فعل مرکب ساخته اند. |
| topic |
مرزبان‌نامه، گستره معانی افعال، افعال کم کاربرد، تنوع معانی افعال |
| url |
https://www.languageart.ir/index.php/LA/article/view/170 |
| work_keys_str_mv |
AT mhdyṣạdqyạmyn gstrەḵạrbrdạfʿạldrmrzbạnnạmhtnwʿmʿạnyạfʿạldwjzỷyfʿlyạrhạyʿrbytbạr |
| _version_ |
1724944098366849024 |