Warunki bytowe oraz morale żołnierzy Armii Radzieckiej w Afganistanie (1979–1989). Zarys zagadnienia

• Main Author: Tomasz Fijałkowski
• Format: Article
• Language: English
• Published: Lodz University Press 2017-06-01
• Series: Acta Universitatis Lodziensis: Folia Historica
• Subjects: armia radziecka w afganistanie; 1979–1989; warunki bytowe; morale; alkoholizm; narkotyki; przemoc
• Online Access: https://czasopisma.uni.lodz.pl/historica/article/view/2889
• ISSN: 0208-6050; 2450-6990

Wojna afgańska w latach 1979–1989 miała cztery fazy: zajęcie Afganistanu, podjęcie działań ofensywnych, „afganizacja” konfliktu oraz wycofanie wojsk. Sowiecka okupacja Afganistanu przez 40. Armię Radziecką w latach 1979–1989 pokazała wiele problemów tej armii. Artykuł ten opisuje dwa bardzo ważne czynniki pola bitwy w Afganistanie. Pierwszym były złe warunki życia żołnierzy radzieckich w Afganistanie. Brakowało budynków w afgańskich garnizonach, żołnierze bardzo często musieli przebywać w nieogrzewanych namiotach. Sowieckie linie zaopatrzenia były często atakowane przez ruch oporu. Radzieccy żołnierze byli chorzy, ponieważ nie było świeżej wody, żywność była stara, np. z 1956 r. z terminem ważności półtora roku, brakowało owoców, mięsa. Złe warunki panowały w sowieckich szpitalach. Sowieccy chirurdzy i pielęgniarki mieli trudną pracę, gdyż nici chirurgiczne miały złą jakość. Pielęgniarki musiały brać nici ze spadochronów, czyścić je i używać do szycia ran. Drugim czynnikiem było morale Sowietów w Afganistanie. Wysokie miały tylko oddziały spadochroniarzy i Specnazu. Ich żołnierze walczyli do śmierci. Morale większości żołnierzy sowieckich w Afganistanie było bardzo niskie. Sowieccy oficerowie często byli zepsuci, pili wódkę kupowaną w afgańskich sklepach – dukanach. Sowieccy żołnierze poborowi mieli inny rodzaj problemu – narkotyki. Afgańczycy wiedzieli, że sowieccy żołnierze lubili haszysz i często wymieniali go barterowo na kradzioną radziecką puszkowaną żywność, paliwo, leki czy części samochodowe, czasami zaś na broń ręczną. W Afganistanie narkotyki były obecne wszędzie. Innym problemem Armii Radzieckiej w Afganistanie były dezercje z powodu przemocy. Oficerowie czasami znęcali się nad żołnierzami z poboru. Najwięcej przemocy było między sierżantami i żołnierzami poborowymi oraz samymi poborowymi. Oficjalne radzieckie dane potwierdziły śmierć w Afganistanie 14 453 żołnierzy. W Afganistanie zaginęło 311 sowieckich żołnierzy podczas okupacji tego kraju. Część z zaginionych uciekło do mudżahedinów. Później walczyli oni w oddziałach afgańskiego ruchu oporu przeciwko Armii Radzieckiej.