Felsefe ve Tasavvufta Sefer Metaforu: Aklî ve Manevî Yolculuk

• Main Author: Mahmut Meçi̇n
• Format: Article
• Language: Arabic
• Published: Atatürk University 2020-12-01
• Series: İlahiyat Tetkikleri Dergisi
• Subjects: philosophy; sufism; expedition; way; journey; felsefe; tasavvuf; sefer; yol; yolculuk
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ilted/issue/59089/791301?publisher=atauni

Bu çalışmanın konusu felsefe ve tasavvufta müşterek bir metafor olan “sefer” kavramıdır. Sefer kavramı her iki disiplinde birbirine yakın anlamda hakikate yönelen kişinin derundan bîrûna ve âfâktan enfüse yaptığı aklî ve manevî yolculukları ifade eder. Sefer kavramı, felsefede insanın tabiî olarak özlem duyduğu bilgi ve hakikati ararken ortaya koyduğu entelektüel çabalar, yaptığı aklî soruşturmalar, düşünsel yolculuklar ve bitimsiz olan bilgelik yolunda kuşanması gereken “yolda olma” halidir. Tasavvufta ise sefer daha temel ve kurucu bir kavram olarak hem Hakk’a ve hakikate teveccüh eden kalbin/nefsin geçirdiği içsel dönüşümleri hem de asıl vatanından dünyaya gelen insanın ait olduğu yere veya ana vatanına dönüşünü ima eden bir metafordur. Çalışmanın amacı felsefe ve tasavvufta sıklıkla başvurulan sefer metaforunun kavramsal analizini yapmak ve iki disiplinin birleştiği nokta-i nazarından sefer kavramına ışık tutmaktır. Çalışmanın kapsamı tasavvuf felsefesinin öncülerinden İbnü’l-Arabî ve İslâm felsefesinin klasik dönem sonrası önemli isimlerinden Molla Sadrâ’nın söz konusu kavrama dair düşünceleriyle sınırlı tutulacaktır.