(تحلیل گفتمان روایت جنبش مشروطه در کتاب های درسی تاریخ (دوره پهلوی و پس از انقلاب اسلامی

• Main Authors: Amin Tryan, Hamid Azad
• Format: Article
• Language: fas
• Published: University of Isfahan 2015-05-01
• Series: پژوهش های تاریخی
• Online Access: http://jhr.ui.ac.ir/article_16653_6c8eac78d440034ab7c273d3284f9af6.pdf
• ISSN: 2008-6253; 2476-3306

دو نظام سیاسی پیش و پس از انقلاب اسلامی دارای دو ایدئولوژی و گفتمان سیاسی مسلطِ متفاوت از یکدیگر بوده و هستند؛ مسائلی که تأثیر مستقیم بر نگارش کتاب‌های درسی به‌ویژه کتاب‌های درسی تاریخ گذاشته‌ است. نمونه‌ی این تاثیر در روایت‌های متفاوت ارائه شده از جنبش مشروطیت به عنوان یکی از مهم‌ترین رویدادهای تاریخ معاصر ایران است که تحت‌تأثیر مستقیم دو عاملِ گفتمان سیاسی مسلط، و نیز گفتمان‌های سیاسی-اجتماعیِ غیرمسلط این دو دوره شکل گرفته -است. بنابراین این پژوهش بر آن است تا با بررسی کتاب‌های درسی تاریخ مقطع سوم دبیرستان در دو دوره پهلوی و پس از انقلاب اسلامی، تأثیر گفتمان‌های سیاسیِ مسلط بر روایت جنبش مشروطه و ویژگی‌های خاص هر نوع روایت را بررسی کرده، و همچنین به ‌بررسی تأثیر جریان‌های بیرونی و گفتمان‌های غیر مسلطِ سیاسی- اجتماعی که در مقاطعی توانستند در کتاب‌های درسی نوع خاص و متفاوتی از روایت گفتمان‌ سیاسی مسلط را به‌ وجود آورند، بپردازد. پس هدف از این پژوهش، بررسی روایت‌های ارائه‌شده از جنبش مشروطه با کاربست روش تحلیل گفتمان می‌باشد. باتوجه به تفاوت دو گفتمان سیاسی مسلط در دو دوره پیش و پس از انقلاب اسلامی، این نوشتار نیز در دو قسمت به تحلیل محتوا و تحلیل گفتمان انواع روایت‌های جنبش مشروطه پرداخته ‌است.